Τρόποι επικοινωνίας του υποκειμένου τότε και σήμερα

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2009

Ομάδες για ασθενείς με σωματικές νόσους


 Κυβέλου Ευαγγελία
Mcs Κλιν. Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας
Εκ.μέλος Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας





Ομάδες για ασθενείς με σωματικές νόσους
(Εισήγηση στην Ελληνική Εταιρεία Ομαδικής Ανάλυσης & Οικογενειακής Θεραπείας. Ελληνικό Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Ομαδικής Ανάλυσης & Οικογενειακής θεραπείας, Αθήνα, 18-6-2008)

Βιβλίο αναφοράς : I. YALOM, Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας, μετ. Ανδριτσάνου- Κακατσάκη, Αθήνα, Άγρα, 2006.

Υπάρχουν πολλοί σημαντικοί λόγοι για την ύπαρξη ομάδων ασθενών με σωματική νόσο. Είναι γνωστό ότι η κατάθλιψη, ο φόβος και το άγχος συνοδεύουν τους ασθενείς που πλήττονται από μια σοβαρή σωματική νόσο. Συγχρόνως ο κοινωνικός στιγματισμός συνοδεύει άμεσα κάποιες από αυτές τις νόσους (HIV/AIDS, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, Πάρκισον), η ντροπή και το στίγμα οδηγούν συχνά τους ασθενείς σε κοινωνική απόσυρση. Αλλά και στις υπόλοιπες θανατηφόρες ασθένειες οι φίλοι και οι συγγενείς, φοβούμενοι μην πουν κάτι που δεν θα έπρεπε συχνά αποτραβιόνται ή πιέζουν τους ασθενείς για «θετική σκέψη», οδηγώντας σε μια επιφανειακή επικοινωνία που εντείνει το αίσθημα της απομόνωσης.
Η σοβαρή σωματική νόσος φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με θεμελιώδη υπαρξιακά ζητήματα που αφορούν το νόημα της ζωής τους, τον θάνατο, τις σχέσεις τους με τους άλλους, την ευθύνη και την θέση τους στο σύμπαν. Τα μέλη της οικογένειας τους βιώνουν έντονο στρες και δυσφορία. Για το λόγο αυτό έχουν δημιουργηθεί και αρκετές ομάδες για τους ανθρώπους που υποστηρίζουν άτομα με σοβαρές σωματικές ασθένειες.
Τυπικά οι ομάδες για σωματικούς ασθενείς είναι ομοιογενείς ως προς τη νόσο και περιορισμένου χρόνου, με διάρκεια από τέσσερις ως δεκάξι συνεδρίες. Μερικές όμως συνεχίζονται μέχρι τον θάνατο των μελών και εμπλουτίζονται με νέα μέλη. Σε αυτές τις ομάδες ο συντονιστής ενθαρρύνει, ειδικά τα πιο σιωπηλά μέλη στο να μιλήσουν για ότι τα απασχολεί και αφήνει πολύ περισσότερο την διεξαγωγή της συνάντησης στα μέλη. Δεν δουλεύουμε με το εδώ-και- τώρα και τα μέλη παροτρύνονται να έρχονται σε επαφή έξω από την ομάδα όσο περισσότερο γίνεται. Οι βασικοί θεραπευτικοί παράγοντες είναι η καθολικότητα και χρησιμεύει στην μείωση του στίγματος και της απομόνωσης, η συνεκτικότητα προσφέρει άμεση κοινωνική στήριξη, η ενστάλαξη ελπίδας που μπορεί να βοηθήσει στο κουράγιο που πρέπει να κάνουν, στην αξιοπρέπεια τους που νιώθουν να χάνεται, στην συντροφικότητα που έχουν ανάγκη και νιώθουν ότι την χάνουν ακόμα και με τα πιο προσφιλή τους πρόσωπα. Η μετάδοση πληροφοριών που σχετίζεται με την ασθένεια τους παίζει ένα κεντρικό ρόλο και προέρχεται όχι μόνο από τον θεραπευτή της ομάδας, αλλά κυρίως από τα άλλα μέλη. Ο αλτρουισμός είναι επίσης έκδηλος σε αυτές τις ομάδες και προσφέρει την αίσθηση ότι είναι χρήσιμοι στους άλλους ανθρώπους. Και βέβαια η δυνατότητα έκφρασης των πιο μακάβριων σκέψεων τους και υπαρξιακών τους προβληματισμών.

Οι κλινικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν οι πρώτες ομάδες ατόμων που έπασχαν από καρκίνο, αντιμετώπισαν την αντίσταση του ιατρικού κατεστημένου που τότε θεωρούσε ότι θα χειροτέρευαν οι ασθενείς αν συναντούσαν και μιλούσαν ανοικτά με άλλους ασθενείς με την ίδια νόσο. Σήμερα οι ιατροί καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα τέτοιων ομάδων και μερικοί αν και με αρκετές προκαταλήψεις τις προτείνουν στους ασθενείς τους, έχοντας δει αποτελέσματα όσο αφορά την διαχείριση του άγχους και της κατάθλιψης.Στόχος αυτών των ομάδων, όπως ήδη αναφέραμε, είναι η μείωση της απομόνωσης, ο αποστιγματισμός, η αποδοχή της ασθένειας και στρατηγικές για την καλύτερη προσαρμογή. Μια πρώτη μεγάλη έρευνα που έγινε σχετική με την μακρότερη επιβίωση των μελών, έδωσε θετικά αποτελέσματα που όμως δεν επιβεβαιώθηκαν από μεταγενέστερες έρευνες. Όλες οι μελέτες πάντως δείχνουν σημαντικά ψυχολογικά αποτελέσματα και καλύτερη ποιότητα ζωής. Πολύ ασθενείς φτάνουν να λένε ότι «δυστυχώς έπρεπε να αρρωστήσουν για να μάθουν να ζουν με τα σημαντικά πράγματα και να εγκαταλείψουν τα επουσιώδη»

Σχετικές σελίδες που μπορείτε να επισκεφτείτε:

Καρδιολογικά νοσήματα και ψυχοθεραπεία

Πότε και σε τι μπορεί να με βοηθησει η ψυχοθεραπεία

Ομάδες αυτοβοήθειας

Η ιστορία της ομαδικής θεραπείας


Δεν υπάρχουν σχόλια: